Dementie

De MMSE (Mini-mental state examination) is een meetinstrument om zowel voor cognitieve stoornissen te screenen als de ernst hiervan te achterhalen. De maximaal te behalen MMSE-score bedraagt 30. Welke afkapwaarde wordt er gehanteerd bij de MMSE om te mogen spreken van een cognitieve stoornis?

Dementie wordt gediagnosticeerd aan de hand van de DSM-criteria. Hierbij dient er sprake te zijn van een geheugenstoornis en een stoornis in minimaal één andere cognitieve functie, waarbij deze stoornissen leiden tot een beperking in het dagelijks functioneren. Er zijn verschillende vormen van dementie. Welke is de meest voorkomende vorm van dementie?

Als coassisent wil je graag de poli van morgen voorbereiden, daarom lees je de patiëntendossiers door. Je leest in een dossier dat meneer bekend is met een bepaalde vorm van dementie. De specifieke vorm wordt hierbij niet vermeld, wel heeft de arts een aantal symptomen opgesomd (zie figuur). 

Welke vorm van dementie is bij meneer het meest waarschijnlijk op basis van zijn symptomen? 

Bij de diagnostiek van de ziekte van Alzheimer kan er gebruikt worden gemaakt van verschillende biomarkers, zoals de mate van hippocampusatrofie of de hoeveelheid van bepaalde eiwitten (bèta-amyloïd1-42, tau en gefosforyleerde tau (P-tau)) in de liquor cerebrospinalis. Welke veranderingen kan men verwachten in de concentratie van de eiwitten  in de liquor cerebrospinalis bij iemand met alzheimer?

Bij de behandeling van lichte tot matige alzheimerdementie (MMSE-score tussen 10 en 26) kan er gebruik gemaakt worden van cholinesteraseremmers (bv. rivastigmine). Waarop is de werking van deze medicatie gebaseerd?

Er wordt een 85-jarige man gezien met een uitgebreide voorgeschiedenis van hypertensie, astma, diabetes mellitus en claudicatio intermittens. Meneer is al enkele jaren weduwnaar. Zijn dochter geeft aan dat hij steeds moeilijker loopt. Zo loopt hij in kleine pasjes. Meneer heeft nog geen last van geheugenverlies. De dochter geeft aan dat ze zich grote zorgen maakt aangezien deze klachten plots zijn ontstaan en geleidelijk aan verder ontwikkelen. Als je met meneer zelf spreekt, merk je dat het spreken zeer langzaam gaat. Welke vorm van dementie is het meest waarschijnlijk bij meneer?

 Een 75-jarige vrouw is door de huisarts doorverwezen naar de poli psychiatrie. In de verwijsbrief worden de volgende symptomen vermeld:

• Onderneemt minder activiteiten;
• Nonchalant in huishouden ;
• Minder persoonlijke hygiëne;
• Moeite met aankleden;
• Vergeet gebeurtenissen van 1 dag geleden, maar niet van jaren geleden.

Voorheen was hier geen sprake van. Welke vorm van dementie is het meest waarschijnlijk?

Op de poli psychiatrie wordt een 45-jarige man gezien. De partner van meneer is meegekomen en vertelt je de volgende symptomen:

• Minder meelevend;
• Minder aandacht voor zijn gezin;
• Minder activiteiten ondernemend.

De partner heeft dit al verschillende keren aangekaart bij hem, maar hij is het niet met haar eens. Tijdens het consult merk je dat meneer continu met zijn duim en wijsvinger tegen elkaar tikt. Mevrouw geeft aan dat hij dit vroeger niet deed. Van welke vorm van dementie is het meest waarschijnlijk sprake?

Een delier komt regelmatig voor. Het is niet altijd even makkelijk te onderscheiden van een depressie of dementie. Welke stelling is onjuist?

Bij mevrouw J., 80 jaar, is de ziekte van Alzheimer vastgesteld. Als er aanvullend onderzoek gedaan zou worden, wat wordt dan meest waarschijnlijk gevonden worden?