Cholesteatoom

Cholesteatoom

Publicatiedatum: 14 december 2020
Auteur: Bernd Vermorken, zesdejaars geneeskunde

Een cholesteatoom is een uitbreidende klomp keratine in het middenoor vanuit het epitheel. Het is zeldzaam, maar herkenning is noodzakelijk om (blijvende) destructie van het middenoor en dus gehoor tegen te gaan door tijdige chirurgische sanering.

Een cholesteatoom is een uitbreidende klomp keratine, afkomstig van plaveiselepitheel (huidepitheel) dat in het middenoor terecht komt. Het werkt zelfs osteoclastisch.
Congenitaal (zeldzaam): Een restant epitheelcellen achter het intacte trommelvlies, vermoedelijk tijdens embryonale fase.       
Primair verworven: een gaatje of invaginatie van het trommelvlies, epitheeldebris ter hoogte van de invaginatie kan een cholesteatoom doen ontstaan.
Secundair verworven: trommelvliesdefect, waardoor epitheel het middenoor kan bereiken en uitbreiden.

Vraag naar oorklachten (eenzijdig of tweezijdig) in de trant van:

– Tinnitus

– Otorroe

– Gehoorverlies

– Jeuk

– Otalgie

– Verstopt gevoel

– Recent doorgemaakte BLWI

– Traumata

– Mogelijkheden voor corpus alienum

– (Draai)duizeligheid

– Misselijkheid

– Frequent watercontact

Verdere diagnostiek: 
– Witte massa achter trommelvlies        
– Perforatie of invaginatie pars flaccida of in achterbovenkwadrant met of zonder debris
– Ingroei achterste helft trommelvlies   
– Audiometrie: conductief verlies van 0 tot 60 dB is mogelijk door aantasting van de gehoorbeenketen, afhankelijk van ziektestadium 
– Beeldvorming (meestal CT-scan)
Het doel van een chirurgische ingreep bestaat erin om  
– een ziektevrij oor te creëren door volledige sanering van het cholesteatoom (bij blijvend cholesteatoom is recidief/teruggroei aannemelijk)      
– dat waterbestendig is 
– een functioneel gehoor te behouden of te verkrijgen   
– zo weinig mogelijk nood aan nazorg op lange termijn
 
Er bestaan verschillende opties:            
– Endaurale benadering (enkel voor zeer kleine cholesteatomen door de beperkte visualisatie)
– Canal wall up sanering (mastoïdectomie met behoud van de posterieure gehoorgang)  
– Canal wall down sanering (mastoïdectomie met verwijdering van de posterieure gehoorgang: 
er ontstaat een zogenaamde radicaalholte. Groot nadeel is dat het oor dan niet meer zelfreinigend is en beschermd moet worden tegen water)      
– Huizing et al. 2007. Keel-neus-oorheelkunde en hoofd-halschirurgie. ISBN 978 90 313 4739 1   
– Santing et al. 2012. Cholesteatoom: Een wolf in schaapskleren.
https://www.henw.org/artikelen/cholesteatoom-een-wolf-schaapskleren