De naam impliceert dat de coxitis van voorbijgaande aard is (= fugax).

Coxitis fugax is de meest voorkomende heupaandoening bij kinderen tussen 3-10 jaar. Vaker bij jongens. De oorzaak van de prikkeling van het heupkapsel is onbekend; hoewel bij de helft een voorafgaande virale infectie heeft opgetreden.

• 3-tot-10-jarig jongentje (typisch) dat niet-ziek oogt. Soms is er een subfebriele temperatuur.
• Meestal eenzijdig, voorbijgaande prikkeling van het heupkapsel.
• Intermitterende pijn in heupregio, het bovenbeen of zelfs knie.
• Mank lopen, trekken met het been of een aperte weigering op het been te staan of te lopen.
• Bij 50% is kort voor het ontstaan van de klachten een virale infectie van de bovenste luchtwagen of het maag-darmkanaal.

De diagnose coxitis fugax wordt per exclusionem gesteld. Dat betekent dat ernstigere heupaandoeningen moeten worden uitgesloten door lichamelijk onderzoek, röntgenologisch onderzoek en het volgen van het beloop. Ziekten zoals de ziekte van Perthes, purulente artritis/osteomyelitis, juveniele reumatoïde artritis en paraneoplastische artralgie moeten zijn uitgesloten.

• Lichamelijk onderzoek: bewegingsbeperkingen abductie en rotaties heup.
• Echo-heup: hydrops.
• X-heup: geen afwijkingen.

Gunstige prognose. Meestal zijn na uiterlijk 10 dagen symptomen verdwenen. Behandeling: rust voor heupgewricht; het kind niet laten lopen, maar kan wel thuisblijven (geen klinische opname dus).

Er is echter een 5% kans dat de ziekte van Perthes zich later manifesteert.