Reactieve artritis (ReA) is een gewrichtsontsteking die geïnitieerd wordt door infectie, maar daarbij is het verantwoordelijke micro-organisme niet levend aanwezig in het gewricht. 85-90% is HLA-B27-positief. Triggerende micro-organismen staan in onderstaande tabel.

• Beginleeftijd: tussen 20-40.
• Wat de geslachtsdistributie betreft:
  • Enterogene reactieve artritis: even vaak voor mannen als vrouwen
  • Seksueel overdraagbare reactieve artritis: vaker bij mannen

Klinisch beeld

• Asymmetrisch oligoarticulair (kan echter ook monoartritis of polyartritis zijn)
• Voornamelijk grote gewrichten van onderste ledematen (knie, enkel, metatarsofalangeaal) en ook polsen
• Vaak enthesopathie, voornamelijk de achillespezen en de aanhechting van de fascia plantaris aan de calcaneus

Daarnaast ook:

• Bij 10-30% inflammatoire rugpijn met radiologische sacro-iliitis
• Dactylitis (worstvingers en –tenen) (zoals bij arthritis psoriatica) komen ook voor
• Er is geen spondylitis

Extra-articulaire verschijnselen: conjunctivitis, uveitis, erythema nodosum (hoofdzakelijk enterogene vorm), balanitis, keratoderma blennorrhagicum.

Het syndroom van Reiter is een vorm van ReA en bestaat traditioneel uit de trias van: artritis, urethritis en conjunctivitis (sequentieel of simultaan). Bij slechts 2 kenmerken spreekt men van een ‘incompleet syndroom van Reiter’.

Triggerende micro-organismen

• Urogenitale infectie
  • Neisseria gonorrhoeae
  • Chlamydia trachomatis
  • Ureaplasma urealyticum
• Darminfectie (entereocolitis)
  • Salmonella
  • Shigella flexneri
  • Yersinia enterocolitica
  • Campylobacter jejuni

NSAIDs zijn gunstig. Antibiotica heeft geen effect, met uitzondering van reactieve artritis door Chlamydia trachomatis. Ondanks dat het een zelf-limiterende ziekte is, komt bij 30-50% multipele episoden voor en bij 20% wordt het chronisch.