Otitis externa
Otitis externa
Publicatiedatum: 10 december 2020
Auteur: Bernd Vermorken, zesdejaars geneeskundestudent
Een otitis externa ontstaat meestal na verstoring van de beschermlaag van de gehoorgang of na afsluiting van de gehoorgang. De gehoorgang (met zijn beschermende lipidenlaag) kan geïrriteerd en vervolgens ontstoken raken door allerlei factoren. Irritatie door wassen of manipulatie met een oorstokje bijvoorbeeld. Ook na afsluiting door een cerumenprop of gehoortoestel kan infectie ontstaan (let op: cerumen hoort in je oor te zitten, door zijn lichtzure karakter gaat dit ontsteking tegen, met name tegen pseudomonas aerigunosa). Meestal is er sprake van een menginfectie (met onder andere staphylococcus aureus, pseudomonas aerigunosa, proteus vulgaris, E. Coli, enterococcus faecalis, aspergillus, candida).
Let op: Herpes zoster kan ook in de gehoorgang voorkomen. Dit wordt een herpes zoster oticus genoemd en gaat uit van de n. facialis en de n. vestibulocochlearis. Ook een huidziekte als erysipelas kan in de gehoorgang voorkomen.
Vraag naar oorklachten (eenzijdig of tweezijdig) in de trant van:
– Tinnitus | – Otorroe |
– Gehoorverlies | – Jeuk |
– Otalgie | – Verstopt gevoel |
– Recent doorgemaakte BLWI | – Traumata |
– Mogelijkheden voor corpus alienum | – (Draai)duizeligheid |
– Misselijkheid | – Frequent watercontact |
Na inspectie van de buitenkant van het oor, wordt het oor verder onderzocht met een otoscoop (bijvoorbeeld door een huisarts) of een microscoop (door de KNO-arts). Daarbij let je op:
– de gehoorgang: Schilfering? Roodheid? Zwelling? Cerumen? Vesiculae? Erosies? Otorroe?
– het trommelvlies: Lichtreflex? Kleur? Doorschijnendheid? Littekenweefsel? Wat zie je achter het trommelvlies (vloeistofspiegel, bellen).
Welke symptomen/ signalen zijn aanwezig?
Meestal is de gehoorgang fors pijnlijk. Gehoorverlies kan, maar hoeft niet. Soms ook kaakpijn.
Typisch ontstaat dit in een nauwe of kromme gehoorgang. Er kan wat zwelling te zien zijn, eventueel met (groenig) beslag, secretie, debris, schilfering van de gehoorgang. Zie je grijsgroenig beslag, oedeem en pustels of papels? Dan heb je vrijwel zeker te maken met een otitis externe veroorzaakt door de pseudomonasbacterie.
Zie je erytheem met brokkelig wit, zwart of grijs debris? Dan is de kans op een schimmel groot, zoals bijvoorbeeld Candida of Aspergillus.
Start met een vochtige tampon bij uitgesproken zwelling voor 24u ter ontzwelling. Geef druppels: antibioticum, zure druppel (FNA of aluminiumacetaat), corticosteroïd. Systemische antibiotica kan nodig zijn bij ernstige beelden, of specifieke systemische therapie bij het sterke vermoeden (of bewijs van) een schimmel. Bij een langdurige otitis externa die niet goed reageert op initiële therapie na 3 weken, bij een ernstig beeld of wanneer een schimmel wordt vermoed is het belangrijk om een kweek af te nemen.
– Huizing et al. 2007. Keel-neus-oorheelkunde en hoofd-halschirurgie. ISBN 978 90 313 4739 1
– NHG-Standaard Slechthorendheid
– Santing et al. 2012. Cholesteatoom: Een wolf in schaapskleren https://www.henw.org/artikelen/cholesteatoom-een-wolf-schaapskleren
– Farmacotherapeutisch Kompas – Otitis Media Acuta
– UpToDate – Otitis Media Acuta and Effusion