Cyclus(stoornissen)

Cyclus(stoornissen)

Klinische dimensie

Beschrijving

Waarde (5de tot 95ste percentiel)

Frequentie menses (dagen)

Afwezig

 

Infrequent

> 38

Normaal

24-38

Frequent

< 24

Regelmaat menses (i.e. kortste tot langste cycluslengte, in dagen)

Regelmatig

Variatie ≤ 7 dagen

Onregelmatig

Variatie > 7 dagen

Duur bloedverlies

Normaal

≤ 8 dagen

Verlengd

> 8 dagen

Volume bloedverlies per maand (objectief)

Hevig

> 80 mL

Normaal

5-80 mL

Licht

<5 mL

Volume bloedverlies per maand (subjectief)

Hevig

Afhankelijk van sociale en emotionele aspecten en/of quality of life

Normaal

Licht

Afwijkingen worden ingedeeld in naar:

  1. Abnormaal uterien bloedverlies: afwijkingen in duur, regelmaat of intensiteit menstruatie
    1. Anovulatoir (hormonale problemen leiden tot afwijkende cycli en afwijkende menstruatie)
    2. Ovulatoir (bloeding volgens normale cyclus, maar excessief volume of duratie)
  2. Uitblijven van menstruatie (amenorroe, primair/secundair)
  3. Pijnlijke menstruatie (dysmenorroe, primair/secundair)

Begrippen:

  • Oligomenorroe: te lange intervals (> 38 dagen, zie tabel)
  • Polymenorroe: te korte intervals (< 24 dagen, zie tabel)
  • Metroragie: de intervallen zijn onregelmatig (meer dan 7 dagen variatie tussen de eerste dagen van menstruatie) óf er is onregelmatig bloedverlies tussen normale menstruaties door
    Ezelsbruggetje: de metro komt op onregelmatige tijden
  • Menoragie: regelmatige cycli met excessieve flow (> 80 mL volume, of subjectief ervaren te veel) óf met te lange duur van de menstruatie (> 8 dagen, zie tabel). Ezelsbruggetje: meno betekent maand. Menoragie à je menstrueert heel lang.
  • Menometroragie (= metroragie + menoragie): onregelmatige menstruatie plus excessieve flow of duur van de menstruatie
  • Primaire amenorroe (Kallman’s syndroom, hyperprolactinemie, Turner syndrome, PCOS, gonadale dysgenese, Mülleriaanse agenese, imperforate hymen)
  • Secundaire amenorroe (zwangerschap, hypothalamusdisfuntie door lymfomen, tumoren, bestraling, infundibulumschade, hypofysedisfunctie)
  • Dysmenorroe = moeilijke menstruele flow of pijnlijke menstruatie. Kan onderverdeeld worden in primair (spasmodisch) of secundair (congestief).
  • Primaire dysmenorroe: zonder macroscopische bekkenpathologie
    • Komt zeer vaak voor in eerste jaren na menarche (dus bij adolescenten)
    • Risicofactoren:
      • Vroege menarche < 12 jaar
      • Nullipariteit
      • Heftige of verlengde menstruele flow
      • Roken
      • Positieve familieanamnese
      • Obesitas
    • Pathogenese: te veel prostaglandine F2alpha in endometrium leidt tot stimulatie myometrium en vasoconstrictie, waardoor een krampende pijn ontstaat
    • Behandeling:
      • NSAIDs verminderen de menstruele pijn door de prostaglandinespiegels in het menstruele vocht te verlagen
      • Orale anticonceptiva verminderen ook de symptomen
  • Secundaire dysmenorroe: associatie met bekkenpathologie
    • Komt vaak voor een aantal jaren na de menarche
    • Vrouw klaagt mogelijk over verandering in timing menstruatie en in intensiteit van de pijn. Mogelijk heeft ze al pijnklachten vóór aanzet menstruatie.
    • Oorzaken:
      • Leiomyomen
      • Pelvic inflammatory disease (PID), zoals door SOA
      • Tubo-ovariaanse abcessen
      • Endometriose
    • Behandeling naar oorzaak