Cyclus(stoornissen)
Cyclus(stoornissen)
Klinische dimensie | Beschrijving | Waarde (5de tot 95ste percentiel) |
Frequentie menses (dagen) | Afwezig | |
Infrequent | > 38 | |
Normaal | 24-38 | |
Frequent | < 24 | |
Regelmaat menses (i.e. kortste tot langste cycluslengte, in dagen) | Regelmatig | Variatie ≤ 7 dagen |
Onregelmatig | Variatie > 7 dagen | |
Duur bloedverlies | Normaal | ≤ 8 dagen |
Verlengd | > 8 dagen | |
Volume bloedverlies per maand (objectief) | Hevig | > 80 mL |
Normaal | 5-80 mL | |
Licht | <5 mL | |
Volume bloedverlies per maand (subjectief) | Hevig | Afhankelijk van sociale en emotionele aspecten en/of quality of life |
Normaal | ||
Licht |
Afwijkingen worden ingedeeld in naar:
- Abnormaal uterien bloedverlies: afwijkingen in duur, regelmaat of intensiteit menstruatie
- Anovulatoir (hormonale problemen leiden tot afwijkende cycli en afwijkende menstruatie)
- Ovulatoir (bloeding volgens normale cyclus, maar excessief volume of duratie)
- Uitblijven van menstruatie (amenorroe, primair/secundair)
- Pijnlijke menstruatie (dysmenorroe, primair/secundair)
Begrippen:
- Oligomenorroe: te lange intervals (> 38 dagen, zie tabel)
- Polymenorroe: te korte intervals (< 24 dagen, zie tabel)
- Metroragie: de intervallen zijn onregelmatig (meer dan 7 dagen variatie tussen de eerste dagen van menstruatie) óf er is onregelmatig bloedverlies tussen normale menstruaties door
Ezelsbruggetje: de metro komt op onregelmatige tijden - Menoragie: regelmatige cycli met excessieve flow (> 80 mL volume, of subjectief ervaren te veel) óf met te lange duur van de menstruatie (> 8 dagen, zie tabel). Ezelsbruggetje: meno betekent maand. Menoragie à je menstrueert heel lang.
- Menometroragie (= metroragie + menoragie): onregelmatige menstruatie plus excessieve flow of duur van de menstruatie
- Primaire amenorroe (Kallman’s syndroom, hyperprolactinemie, Turner syndrome, PCOS, gonadale dysgenese, Mülleriaanse agenese, imperforate hymen)
- Secundaire amenorroe (zwangerschap, hypothalamusdisfuntie door lymfomen, tumoren, bestraling, infundibulumschade, hypofysedisfunctie)
- Dysmenorroe = moeilijke menstruele flow of pijnlijke menstruatie. Kan onderverdeeld worden in primair (spasmodisch) of secundair (congestief).
- Primaire dysmenorroe: zonder macroscopische bekkenpathologie
- Komt zeer vaak voor in eerste jaren na menarche (dus bij adolescenten)
- Risicofactoren:
- Vroege menarche < 12 jaar
- Nullipariteit
- Heftige of verlengde menstruele flow
- Roken
- Positieve familieanamnese
- Obesitas
- Pathogenese: te veel prostaglandine F2alpha in endometrium leidt tot stimulatie myometrium en vasoconstrictie, waardoor een krampende pijn ontstaat
- Behandeling:
- NSAIDs verminderen de menstruele pijn door de prostaglandinespiegels in het menstruele vocht te verlagen
- Orale anticonceptiva verminderen ook de symptomen
- Secundaire dysmenorroe: associatie met bekkenpathologie
- Komt vaak voor een aantal jaren na de menarche
- Vrouw klaagt mogelijk over verandering in timing menstruatie en in intensiteit van de pijn. Mogelijk heeft ze al pijnklachten vóór aanzet menstruatie.
- Oorzaken:
- Leiomyomen
- Pelvic inflammatory disease (PID), zoals door SOA
- Tubo-ovariaanse abcessen
- Endometriose
- Behandeling naar oorzaak