Definitie abortus provocatus: het opzettelijk afbreken van een zwangerschap door medisch ingrijpen.

Abortus spontaneus (miskraam): uitstoting van zwangerschapsproduct voor 16^e week amenorroe, waarbij er evt. d.m.v. abortuscurettage de restanten van placenta en vruchtzak uitgezogen kunnen worden.

• In Nederland is abortus toegestaan tot max. 24 weken amenorroe (5,5 maand zwanger). Praktisch is dit 22 weken, aangezien de  laatste menstruatie niet met volledige zekerheid is vast te stellen.
• Er geldt een wettelijk verplichte bedenktijd van 5 dagen (tijd tussen eerste gesprek over ongewenste zwangerschap en abortusbehandeling).
• De beslissing ligt soeverein bij de vrouw, de man heeft juridisch geen medezeggenschap.
• Individuen > 16 jaar zijn wettelijk volledig handelingsbekwaam omtrent het aangaan van een medische behandeling.
  • 12-16 jaar: dubbelzijdige toestemming vereist (moet met ouders overleggen).
    • Uitzondering: als de wens van minderjarige weloverwogen is en blijft, mag het zelfs na weigering of onwetendheid van ouders. Of als gezondheid van het meisje in het geding komt.
  • Moet worden uitgevoerd door medicus of kliniek met “abortusvergunning”.
  • Wordt vergoed in Nederland.
  • Het is strafbaar om een zwangerschap af te breken, mits er aan zorgvuldigheidseisen is voldaan (zie hieronder).

Postcoïtale anticonceptie (‘morning-after pil’)

• Hormonale interceptie verkleint de kans op conceptie met 80-90%.
• Kans op zwangerschap na eenmalige onbeschermde coïtus varieert tussen 0-17%, afhankelijk van de dag van cyclus waarop deze heeft plaatsgevonden.
• Levonorgestrel bij voorkeur binnen 12 uur en niet later dan 72 uur na de onbeschermde coïtus.

Overtijdsbehandeling

• Zuigcurettage tussen dag 12 en 16.
• Geen verplichte bedenktijd van 5 dagen.

Mifepreston (abortuspil) gevolgd door mosoprostol (prostaglandineanaloog)

• Indicaties:
  • Medische afbreking van intra-uteriene zwangerschap tot 9 weken (63 dagen)
  • Inductie van weeën bij vruchtdood, indien oxytocine of prostaglandine niet mogeiljk is.
• Mechanisme: competitieve progesteron-antagonist. Bindt daarnaast ook aan cortisolreceptor. Sensibiliseert myometrium voor contractiestimulerende effecten van prostaglandinen, daarom wordt het gevolgd door prostaglandineanaloog.
• Dosis: 200-600 mg oraal, 36-48 uur erna gevolgd door prostaglandineanaloog (zoals misoprostol)

Zuigcurettage

• Enkel geschikt tot:
  • 12 weken amenorroe bij first-time mothers
  • 14 weken amenorroe bij moeder die reeds bevallingen heeft doorgemaakt
  • Daarna past foetus namelijk niet meer door de buis
• Veelal onder narcose, omdat cervix opgerekt wordt. 1 t/m 3 worden allen uitgezogen.

Instrumenteel: zuigcurettage met abortusstang

• Van 13 tot 24 weken amenorroe
• Zuigcurettage alleen is niet meer voldoende, aangezien het schedelkraakbeen nu tot bot gevormd is.

1. Amnion
2. Embryo
3. Endometriumbelijning
4. Speculum
5. Vacurette
6. 6. Zuigpomp

1. Abortus imminens: dreigende abortus, beetje bloedverlies en krampende pijn 
   1. Bij gynaecologisch onderzoek: gesloten osteum
2. Abortus insipidens: bloedverlies en pijn nemen toe
3. Abortus incompletus: bloedverlies en pijn nemen toe + gedeeltelijke uitstoting van het maternale weefsel 
4. Abortus completus: alles wordt uitgestoten